Từ “rừng giấy” đến “rừng số”
Từ năm 2021, Tuyên Quang đã chủ động triển khai hệ thống quản lý rừng trên không gian số thông qua việc ứng dụng Hệ thống thông tin quản lý ngành Lâm nghiệp, phần mềm theo dõi diễn biến tài nguyên rừng FRMS, bản đồ số GIS, cùng các công cụ giám sát bằng ảnh vệ tinh, flycam và thiết bị định vị GPS.
Lãnh đạo Chi cục Kiểm lâm tỉnh kiểm tra hệ thống dự báo cấp độ cháy rừng tự động.
Chi cục Kiểm lâm, Kiểm lâm khu vực, các công ty lâm nghiệp đều được tập huấn, hướng dẫn sử dụng phần mềm để đồng bộ dữ liệu. Mỗi lô rừng, tiểu khu, chủ rừng được đánh dấu bằng tọa độ định danh cụ thể trên bản đồ số. Nhờ đó, việc theo dõi rừng không còn là những con số khô cứng trong sổ thống kê, mà đã được số hóa thành bản đồ sinh động, trực quan. Cán bộ kiểm lâm sử dụng điện thoại thông minh tải các phần mềm ảnh viễn thám theo dõi diễn biến rừng như: MAPinr, Super GeoGPS, Geo2GPS liên kết với ảnh vệ tinh, hỗ trợ việc xác định vị trí, đánh dấu, tìm điểm theo những tọa độ có sẵn, hỗ trợ khảo sát thực địa, thu thập các thông tin địa lý, hiện trạng rừng. Kết hợp với ảnh vệ tinh Sentinel, máy định vị GPS để xác định tọa độ, nhận biết hiện trường và có thể phát hiện nhanh các điểm nghi mất rừng do sạt lở, chặt phá rừng.
Đặc biệt, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Tuyên Quang đã xây dựng phần mềm cảnh báo sớm nguy cơ cháy rừng dựa trên công nghệ ứng dụng ảnh vệ tinh; đưa vào sử dụng, vận hành các biển báo hiệu cấp dự báo cháy rừng điện tử tự động hiển thị thông tin cấp dự báo nguy cơ cháy rừng và hệ thống dự báo, cảnh báo nguy cơ cháy rừng. Mọi điểm cháy trên địa bàn tỉnh được phát hiện và thông báo bằng tin nhắn qua điện thoại di động đến lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường, Chi cục Kiểm lâm tỉnh, Kiểm lâm các khu vực, giúp việc nắm bắt, chỉ đạo và xác minh được kịp thời, nâng cao tính chủ động trong công tác phòng cháy, chữa cháy rừng.
Đến nay, toàn tỉnh Tuyên Quang đã hoàn thiện cơ sở dữ liệu số hóa trên 1 triệu ha rừng và đất lâm nghiệp, toàn bộ đã được cập nhật vào hệ thống FRMS và đồng bộ hóa với cơ sở dữ liệu quốc gia về lâm nghiệp.
Tiếp tục đầu tư, hoàn thiện nền tảng số lâm nghiệp
Theo đồng chí Đào Duy Tuấn, Chi Cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh: Dù đạt nhiều kết quả tích cực, song Tuyên Quang vẫn xác định quản lý, bảo vệ rừng trên không gian số là quá trình lâu dài, cần được đầu tư đồng bộ và liên tục. Hạ tầng viễn thông ở vùng sâu, vùng xa còn hạn chế; nhiều chủ rừng cá nhân chưa quen với công nghệ; dữ liệu rừng vẫn cần được cập nhật thường xuyên để đảm bảo tính chính xác.
Thời gian tới, Chi cục Kiểm lâm sẽ tham mưu với Sở Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục phối hợp với Cục Lâm nghiệp - Kiểm lâm, các doanh nghiệp công nghệ để xây dựng Trung tâm giám sát tài nguyên rừng thông minh, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong phân tích ảnh vệ tinh, nhận diện biến động, đồng thời tích hợp với hệ thống cảnh báo thiên tai, cháy rừng.
Tuyên Quang cũng định hướng phát triển nền tảng dữ liệu mở về lâm nghiệp, kết nối với các doanh nghiệp chế biến gỗ, các tổ chức quốc tế để hỗ trợ xuất khẩu gỗ hợp pháp, tạo giá trị gia tăng cho kinh tế rừng. Kết nối dữ liệu từ khâu trồng rừng, chăm sóc, khai thác, chế biến đến tiêu thụ. Đây là hướng đi phù hợp với chiến lược phát triển lâm nghiệp bền vững giai đoạn 2021-2030 của Chính phủ và xu thế chuyển đổi số quốc gia.
Cùng với đó, công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng sẽ được tăng cường thực hiện qua môi trường số. Những mô hình “Tổ tự quản bảo vệ rừng trực tuyến”, “Zalo nhóm cộng đồng rừng” được lập ra để người dân, kiểm lâm và chính quyền xã tương tác, chia sẻ thông tin về cháy rừng, khai thác trái phép hoặc những hành vi gây hại đến tài nguyên rừng.
Những nỗ lực đó không chỉ giúp Tuyên Quang giữ vững “lá phổi xanh” của vùng Đông Bắc mà còn góp phần hiện thực hóa mục tiêu chuyển đổi số toàn diện ngành Nông nghiệp, xây dựng hình ảnh một Tuyên Quang xanh - hiện đại - bền vững.
Nguồn: Báo Tuyên Quang Online
